المپیاد ریاضی
اوایل دهه شصت، گرایش دانشآموزان به رشته ریاضی-فیزیک در دبیرستانها بسیار كاهش یافته بود به طوری كه کمتر از هشت درصد آنها این رشته را انتخاب میكردند. این مشکل مسئولین را به فكر چارهجویی انداخت. یكی از راهحلهای پیشنهادی برگزاری مسابقات ریاضی بود. به این ترتیب اولین مسابقه ریاضی دانشآموزی در سال 1363 برگزار شد و پس از مدتی در سال 1366 برای اولین بار تیم ایران در المپیاد جهانی شرکت کرد.
المپیاد جهانی ریاضی (IMO) یک المپیاد ریاضی سالیانه 6 مسألهای و 42 امتیازی برای دانش آموزان مقطع دبیرستان و قدیمیترین المپیاد علمی جهان است. نخستین المپیاد جهانی ریاضی در رومانی در 1959 برگزار شده و هر ساله (به جز سال 1980) ادامه داشتهاست. حدود 100 کشور تیمهایی حداکثر 6 نفره از دانشآموزان را به همراه یک نفر لیدر (رهبر) تیم، یک نفر قائممقام رهبر و ناظران میفرستند. المپیاد از آغاز آن، میراثی غنی از خود بر جای گذاشته و خود را به عنوان اوج رقابت ریاضیاتی بین دانشآموزان دبیرستانی تثبیت کردهاست.
محتوای المپیاد از مسائل فوقالعاده مشکل تا مسائلی از شاخههایی از ریاضیات که معمولاً نه در مدرسه و نه در سطح دانشگاهی تدریس نمیشوند نظیر هندسه تصویری و مختلط، و نظریه اعداد با پایه محکم، سیر میکند که داشتن دانش نظری گسترده در این حوزهها لازم است. گرچه در حل مسائل استفاده از دانش حساب مجاز است، اما به هیچ عنوان لازم نیست، چرا که اصلی در کار است که حتی اگر راه حلها نیاز به داشتن دانش خیلی بیشتری داشته باشند، هر کسی با فهم مقدماتی از ریاضی باید بتواند مسائل را بفهمد. حامیان این اصل مدعیاند که این باعث جامعیت بیشتر میشود و مشوقی برای یافتن مسائلی خلق میکند که به طرزی فریب آمیز سادهاند اما بی شک نیاز به حد معینی از نبوغ دارند.روند انتخاب از کشور به کشور فرق دارد، ولی اغلب شامل رشته امتحاناتی است که در هر مرحله تعداد کمتری از دانش آموزان را میپذیرند. جایزهها به افراد شرکت کننده ردههای بالای آزمون داده میشود. تیمها در المپیاد به رسمیت شناخته نمیشوند؛ همه امتیازات فقط به افراد شرکت کننده داده میشود ولی به طور غیر رسمی امتیازات تیمی بیشتر مورد مقایسه قرار میگیرد تا امتیازات فردی. شرکت کنندگان باید سنی کمتر از 20 سال داشته باشند و نباید در هیچ مؤسسه آموزش عالی ثبت نام کرده باشند. هر فردی با رعایت این شرایط به هر تعداد بار میتواند در المپیاد شرکت کند.